تاریخچه شکل گیری ورزش و قوانین پایه بسکتبال

 

 

تاریخچه شکل گیری ورزش و قوانین پایه بسکتبال

 

در این مقاله در مورد تاریخچه شکل گیری ورزش و قوانین پایه بسکتبال صحبت شده است.

 

بسکتبال مانند سایر رشته های ورزشی تاریخچه خاص خود را دارد و از زمان پیدایش آن تا کنون، تغییرات قابل ملاحـظه ای در قوانین ،مقررات، شکل بازی و دیگر ابعاد آن به وجود آمده است.

قبل از اختراع رسمی ورزش بسکتبال، ورزش هایی بوده اند که شباهت زیادی به بسکتبال داشته اند. در قرن دهم قبـل از میلاد، نوعی بازی به نام “پوک-تا-پوک” در قبایل اولمک “Olmecs” مکزیک رواج داشت که در آن از حلقه و توپی شبیه بازی بسکتبال امروزی استفاده می شد. “پوک-تا-پوک” به عنوان یک جشن مذهبی شناخته می شد.
توپ بازی، از برگ و سـاقه ی گیاهان مقـدس ساخته شده بود و حفره هایی به منزله سبـد وجود داشت و در اطراف زمین، مجسمه ی خدایان آن زمان تعبیه شده بود.
در قرن شانزدهم نوعی بازی شبیه به بسکتبال به نام “اولامالیتزلی Ollamalitzil” در میان آزتکهای مکزیک رایج بود. در این بازی، بازیکنان تلاش می کردند توپ لاستیکی توپری را وارد یک حلقه سنگی نمایند و بازیکن برنده می توانست تمام لباس های تماشاچیان را تصاحب کند و کاپیتان تیم مغلوب اعدام می گردید.

در سال ۱۸۹۱ میلادی (۱۲۷۰ هجری شمسی) یک آموزگار، ورزش بسکتبال را ابـداع کرد. ایـن استـاد ورزش، آقای دکتـر “جیمز نیسمیت” از ایالت ماساچوست آمریـکا بود. او برای نخستـین بار، ورزش بسکتبال را در استادیوم “اسپرینگ فیلد” به نمایـش درآورد. چـون در فـصول سـرما برنامه ای بـرای آمـاده نگه داشـتـن بـازیکنان رشته های بیسبال و فوتبال آمریکایی وجود نداشت، نیاز به یک ورزش سالنی که بتواند با حداقل امکانات و کمترین خطر، بدن بازیکنان این دو رشته را در فرم دلخواه نگه دارد، جیمز نیسمیت را به ابـداع این رشتـه ورزشی واداشـت.

 

در ابـتدا به جـای حلقه از سبدهای مخصوص میوه استفاده می شد که شباهت زیادی به زنبیل داشتند. علت نامگذاری “Basket Ball” نیز از همین جا می باشد. چون ته سبدها بسته بود، هربار که توپ وارد سبد می شد می بایست با استفاده از نردبان توپ را که در واقع لاستیک داخلی تـوپ فوتبال، از سـبد خارج می کردند. بعد ها شکل سبد و توپ تکامل یافت و به شکل کنونی در آمد.

در ابتدا بعـد از هـر بار گـل شـدن، تـوپ از نیمه ی زمین به جریان می افتاد. امروز به خاطر صرفه جویی در وقت، بـازی از زیـر سـبد ادامه می یـابد. در ابـتدا تعـداد بازیکنان هر تیم نامحدود بود. بعدها هر تیم می توانست از ۳ تا ۴۰ نفر بازیکـن تشکیل شـود. بعد از مـدتی، تعـداد بازیکنان هر تیـم به ۹ نفر، سپـس ۷ نفر و بالاخـره در سـال ۱۸۹۷ به ۵ نفر رسید. در هنگام خطا هرکدام از بازیکنان می توانستند پرتاب آزاد را انجام دهند. اما امروزه هر بازیکن، تنها می تواند ار پرتاب مربوط به خود استفاده نماید.

در ابـتدا بازیکـنان بلند قد زیر سـبد می ایستادند تا تـوپ را وارد سبد کنند. بعدها برای جلوگیری از این موضوع “قانون سه ثانیه” وضع شد. در ابتدا هر بازیکن بدون آنکه حق دویدن داشته باشد، می توانست یک بار توپ را به زمین بزند. بعدها این تعداد به ۲ و ۳ رسید و سپس نامحدود گردید. در عوض، قانون رانینگ Running”” سپس دبل “Double” وضع شد.

در آغاز هیچ بازیکنی، جایگزین بازیکن دیگری که از زمین خارج شده بود نمی شد. ولی بعدها این قانون تغییر کرد و در عوض تعداد خطاهایی که موجب اخراج بازیکن می شد از ۲ به ۵ افزایش یافت. امروزه چهار خطا از هر تیم موجب پرتاب آزاد تیم مقابل می گردد. در ابتدا، بازی از دو نیمه ی ۱۵ دقیقه ای ویک زمان استراحت ۵ دقیقه ای تشکیل می شد. بعدها این زمان به ۲۰ دقیقه برای هر نیمه و ۱۵ دقیقه استـراحت بین دو نیـمه افـزایـش یافت. هـم اکنـون بازی از چـهار پریـود (دوره) ۱۰ دقیقه ای تـشکیل می شـود که زمان استراحت بین پریـود اول و دوم ۲ دقـیقه، زمـان استراحت بین پریـود دوم و سوم ۱۵ دقیقه و زمان استراحت بین پریود سوم و چهارم هم ۲ دقیقه است.

همچنیـن در قوانین پـیشین، هر تیم مـی تـوانست از آغاز تا پایان بازی، توپ را در زمین خـود نـگه دارد. برای جلـوگیری از این وضـعیت، در سـال ۱۹۳۶، قانون ۱۰ ثانیه وضع گردید. امروز این زمان به هشت ثانیه کاهش یافته است. در ابتدا بازیکنان با یک دست دریبل می کردند و دریبل کننده مجاز به شوت کردن نبودند. این قانون به صورت فعلی اصلاح گردید.

اولین مسابقه بین دو تیم در سـال ۱۸۹۲ اجرا شـد. رهـبری یکی از تیمها را “جـیمز نیسمیت” و دیگری را “آمــرس آلـونــر واستگ” به عهده داشت. پس از این مسابقه، محبوبیت بسکتبال در بین جوانـان بیشـتر شـد. در سال ۱۸۹۱ اولـین تیـم بانوان تشکیل گردید و قوانین بسکتبال بانوان در سال ۱۸۹۹ منتشر گردید.
این ورزش در آغاز با سرعت کم و به کندی انجام می شد. زمـین بازی نیز در ابتدا بـه سه قسمت تقـسیم می شـد و فعالیـت بازیکنان هر ناحیه، تنها در محدوده مربوط به خود مجاز بود. بعدها که بازی سـرعت بـیشتری یافـت، زمـین بازی نـیز به دو قسمت تقسیم شد. شوت جفت نخستین بار در سال ۱۹۳۰ به نمایش درآمد. ایـن نوع شوت را “هـنگ لـویـی سـتی” دانشـجوی دانشگاه استنفورد آمریکا در ایالت کالیفرنیا ابداع نموده بود. این ابتکار جذابیت بسکتبال را نزد جوانان افزایش داد.

در سال ۱۹۳۲ فدراسیون آماتوری بسکتبال “FIBA” در ژنو با نمایندگی چند کشور تشکیل شد. از آن پس بسکتبـال به رشـته های ورزشی المپیک پیوست. اولین دوره مسابقات در سال ۱۹۳۶ در المپیک برلین با شرکت ۲۱ تیم برگزار شد.
این ورزش در سال ۱۳۱۴ شمسی، توسط “فریدون شریف زاده” که در آن زمان در کشور تـرکـیه دانـشجـو بـود به ایــران شنـاسـانـده شـد و ابـتـدا در “کـالـج الـبـرز” رواج یافت. بالاخره ده سال بعد، یعنی در سال ۱۹۴۸ تیم بسکتبال کشورمان در المپیک لندن شرکت نمود.

 

نحوه رده بندی تیم های بسکتبال در جدول مسابقات بسکتبال

هر تیم بر اساس نتیجه ای که در مسابقه کسب می کند امتیازی در جدول رده بندی به دست می آورد. تیم برنده ۲ امتیاز، بازنده ۱ امتیاز و تیمی که به هر دلیل باخت فنی بگیرد صفر امتیاز کسب می کند.

• هر تیم بر اساس نتیجه ای که در مسابقه کسب می کند امتیازی در جدول رده بندی به دست می آورد. تیم برنده ۲ امتیاز، بازنده ۱ امتیاز و تیمی که به هر دلیل باخت فنی بگیرد صفر امتیاز کسب می کند.
  • اگر در جدول رده بندی، دو تیم امتیاز مساوی کسب کرده باشند، نتیجه مسابقه بین این دو تیم تعیین کننده رده بندی آنها در جدول مسابقات خواهد بود. (اگر یک بازی انجام داده باشند، تیم برنده در رتبه بالاتر قرار می گیرد)
  • اگر امتیازات و میانگین امتیازات (گلهای زده تقسیم بر گلهای خورده) در مسابقات بین دو تیم باز هم مساوی باشد، رده بندی بر اساس میانگین امتیازات در تمام مسابقات هر یک از تیم ها در گروه تعیین می شود.
  • اگر در جدول رده بندی، امتیازات بیش از دو تیم برابر باشد، رده بندی آنها بر اساس نتایج مسابقات بین همان تیم هایی که امتیاز مساوی دارند انجام می شود.
  • اگر تیم ها از این نظر هم مساوی باشند، میانگین امتیازات در مسابقاتی که فقط این تیم ها با هم انجام داده اند رده بندی را تعیین خواهد کرد.
  • اگر باز هم تیم ها برابر باشند، رده بندی بر اساس میانگین امتیازات آنها در تمام مسابقات حود در گروه تعیین می شود.
  • اگر مجددا پس از بررسی موارد فوق، تعداد تیمهای با شرایط برابر به ۲ تیم برسد، رده بندی آنها بر اساس موارد ذکر شده در حالت دو تیم با امتیازات مساوی تعیین خواهد شد.
  • میانگین امتیازات همیشه با عمل تقسیم تعیین می شود.
  • استثناء: در حالتیکه ۳ تیم در مسابقاتی شرکت کرده باشند و رده بندی را نتوان با روش های بالا تعیین کرد، در اینصورت تعداد گلهای زده رتبه تیم ها را مشخص می کنند.

 

مثال:

 

در این مثال، تیم “ب” با توجه به تساوی میانگین امتیازات، به دلیل گل زده بیشتر (۱۶۶) در رتبه اول قرار می گیرد.

 

 

لطفا توجه کنید اگر همه چیز تا آخر برای تیم ها مساوی باشند، رتبه تیم ها بر اساس قرعه کشی تعیین خواهد شد که البته روش قرعه کشی هم توسط برگزارکنندگان تعیین می گردد.

 

تاریخچه ورزش بسکتبال

ورزش مهیج بسکتبال توسط دکتر جیمز نای اسمیت، استاد دانشگاه اسپرینگ فیلد ایالت ماساچوست آمریکا ابداع شد تا ورزشکاران بتوانند در فصل های سرد در داخل سالن به ورزش بپردازند و آمادگی بدنی خود را حفظ کنند. بسکتبال برای اولین بار در آسیا در کشور چین و سپس در هندوستان رواج یافت.

بسکتبال در اوایل پاییز سال ۱۸۹۱ میلادی توسط یک استاد دانشگاه به نام دکتر جیمز نای اسمیت طراحی شد. اما از مدت ها قبل تر این ورزش به صورت بازی های محلی با کمی تغییرات در آمریکای مرکزی و جنوبی انجام می شده است.

 

دکتر نای اسمیت یک پزشک کانادایی بود که به ایلات متحد آمریکا مهاجرت کرد و تابعیت این کشور را گرفت. هنگامی که دکتر اسمیت در دانشگاه ورزش اسپرینگ فیلد ،که در ایالت ماساچوست آمریکا قرار دارد تدریس می کرد،رئیس دانشگاه از او خواست که ورزشی طراحی کند که دانشجویان بتوانند در فصل زمستان در داخل سالن به آن بپردازند. علت این امر هم آمادگی این دانشجویان برای فصل بهار و تابستان برای پرداختن به فوتبال، هاکی و بیس بال بود.

 

 

در ابتدا این ورزش به این صورت بود که دو سبد مخصوص حمل میوه در دیوار دو طرف سالن، در ارتفاعی بلندتر از قد یک انسان بلند قد نصب می شد و ورزشکاران به دو گروه ۹ نفره تقسیم می شدند و میبایست دست به دست توپ را به طرف سبد میبردند و توپ را داخل آن می انداختند. اولین گل تاریخ این ورزش توسط ویلیام چلیس زده شد و کلمه بسکتبال را آقای فرانک ماهان روی این ورزش گذاشت.

 

 

اولین مسابقه رسمی بسکتبال در سال ۱۸۹۶ صورت گرفت. که در آن دیدار دانشگاه شیکاگو ۱۵ بر ۱۲ تیم دانشگاه آیوا را مغلوب کرد.
اولین کشوری که بسکتبال در آن نفوذ کرد کانادا بود و بعد آن بود که کم کم در بین کشورهای دیگر از جمله فرانسه در سال ۱۸۹۳، چین و انگلستان و هندوستان در سال ۱۸۹۴ و ژاپن در سال ۱۹۰۰ وارد شد.

در دایرهالمعارف بریتانیکا آمده است که این ورزش در سال ۱۹۰۱ میلادی برابر با ۱۲۸۰ ه.ش وارد ایران شده است. اما اولین نشانه های این ورزش در ایران در سال ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ توسط کارکنان سفارتخانه های خارجی در ایران دیده شده است.

فدراسیون بسکتبال ایران در سال ۱۳۲۴ تشکیل شد و نخستین حضور بسکتبال ایران در میدان های بین المللی در بازی های المپیک ۱۹۴۸ لندن می باشد.

 

با لمس دکمه زیر ما را در اینستاگرام دنبال کنید

instagram

 

http://instagram.com/a.s.basketball